Düzenlemeye göre çilek, incir, üzüm, kayısı, kiraz gibi ürünlerin paketli bir şekilde satılması planlandı. Ege Perder Başkanı M.Feyzi Başdaş, 1 Temmuz 2022’de yürürlüğe girecek düzenleme sonrasında meyve sebze fiyatlarının yüzde 30 artacağını söyledi. Düzenlemenin sadece yerel marketlere maliyetinin 1-1,5 milyar Euro olduğunu vurguladı.
Düzenleme öncesinde bakanlığa sunulan rakamların gerçeği yansıtmadığını belirten Ege Perder Başkanı ve İZTO Meclis Üyesi M. Feyzi Başdaş, gerçek fire oranının yüzde 6-10 civarında olduğunu söyledi. Ulusal marketlerin yerel marketlerin en iyi olduğu manav reyonunun önünü kesmek için bu raporu bakanlığa sunduklarını ve gerçek verilerle bakanlığa yeni raporlar sunacaklarını ifade etti.
Yeni düzenleme ile ilgili bir açıklama yapan Ege Perder Başkanı M. Feyzi Başdaş, “Yerel marketler olarak bizim en güçlü olduğumuz alan manav bölümüdür. Ulusal marketlerden çok daha iyi hizmet verebiliyoruz. Sabah kesilen ürünü öğlen mağazalarımıza götürebiliyoruz. En uzak bölgede 24 saatte meyve ve sebzeleri mağazalarımıza ulaştırabiliyoruz. Tazeliği sağlıyoruz. Firemizi azaltıyoruz. Marketlerimizde fire oranımız yüzde 6-10 arasında seyrediyor. Ancak ulusal marketler fire oranını yüzde 30-35 olduklarını iddia ediyorlar. Bu rakam üzerinden karar alındı” dedi.
KARAR SONRASI MEYVE VE SEBZE FİYATLARI YÜZDE 30 ARTACAK
Alınacak kararın ülke ekonomisine ve vatandaşa büyük bir külfet getireceğini ifade eden Başdaş, “26 ürünü pakete alacaklar. Paket için gerekli ambalajların tamamının ham maddesi yurtdışı kaynaklıdır. Onun dışında soğuk zincir talep ediliyor. Paketleme tesisi, soğuk zincir, mağazada iç alanda ilave dolaplar isteniyor. Bunlar büyük maliyetler gerektiriyor. Sadece TPF’ye üye olan yerel marketlerde yapılacak yatırımın soğuk dolabın maliyeti 65 milyon Euro’dur. Bu karar neticesinde Türkiye çapında sadece yerel marketlere en az 1-1,5 milyar Euro yatırım gerekiyor. Meyve sebze pakete girdiğinde direk maliyeti yüzde 30 artacak. Bu yüzde 30 maliyet mecburen tüketiciye yansıyacak” şeklinde konuştu.
FİRE BATAKLIĞINA ÇEKMEYE ÇALIŞIYORLAR
Kararın taze ürün sevkiyatında sorunlara neden olacağının altını çizen Başdaş, “Karar yürürlüğe girerse biz ürünleri taze götüremeyeceğiz. Ürünleri sabah topladığımızda 12’ye kadar tezgahlara ulaştırıp aynı gün içerisinde tüketiciye satışını gerçekleştiriyoruz. Kış sebzeleri bile Türkiye’nin bir ucundan 24 saat içinde tezgahımıza ulaşıyor. Yereller bu operasyonu oldukça iyi yapıyor. Ulusal markalar meyve sebzede tazeliği sağlayamadıklarını için fire oranını yönetemiyorlar. Kendileri tazeliği sağlayamadıkları için yerel marketleri de o bataklığa çekmeye çalışıyorlar. Alınan bu kararla hem tüketiciye maliyet artacak hem de fire oranı inanılmaz artacak. Bizim fire oranımız yüzde 6 ile 10 arasında. Yüzde 5’in altına indirmek için yeni çalışmalarımız var. Stok yönetim programını hazırladık” diye konuştu.
ULUSAL MARKETLERİN RAPORU ÇELİŞKİ İLE DOLU
Ulusal marketlerin meyve sebze sektörünün paydaşlarıyla görüşmeden raporlar hazırladığını söyleyen Başdaş, sözlerine şöyle devam etti: “Meyve sebze de yüzde 30 - 35 fire veren market, zaten kapatsın marketini. Bıraksınlar işi bilenler yapsın. Maliyetini ve firesini azaltacağına bizim önümüzü kesiyorlar. Bakanlığa hazırladıkları raporlarla önümüzü kesmeye çalışıyorlar. O raporların çalıştayında bir kere bulundum. Fire oranı pazarda yüzde 1,5-3 arasında, yerel marketlerde yüzde 6-10 arasında oynuyor. Bu rakamı İstanbul, Ankara, İzmir dahil olarak söylüyorum. Hedefimiz yüzde 5’in altına düşürmek. Manav reyonlarında fire oranını 5’in altına düşürenlere ilave prim veriyoruz. Biz bunu başarmışken ulusal marketlerin hazırladığı rapor çelişkilerle dolu. Kim hazırladıysa doğruyu yansıtmıyor. Bizde her türlü veri mevcut. Hangi üründe kaç oranda fire olacağının bile verileri bizde yer alıyor. Yüzde 2-3 fire oranlı ürünü pakete soktuğunuzda otomatikman yüzde 30 maliyet artacak. Bunun için bu düzenlemeyi bakanlığın tekrar gözden geçirmesi gerekiyor. Bizimde elimizdeki verilerle girişimlerimiz olacak. Bakanlığa bu gerçek verileri sunacağız. Bu düzenleme Türkiye’nin aleyhine bir düzenleme”
FİRESİNİ YÖNETEMEYEN ULUSALLARA YARDIMCI OLABİLRİZ
Outlet manav konseptini 3 yıldır başarıyla uyguladıklarını dile getiren M. Feyzi Başdaş, “Ürünlerin içinde kalitesi düşük ürünler seçiliyor. Ya da satılmayan kilo olarak az kalan ürünleri outlet manavımızda tüketicilerimize sunuyoruz. Fire oranımızı da yüzde 2,5 civarında azaltmış oluyoruz. Fireye gitmeden erken müdahale ile hem kendi ekonomimize hem de ülke ekonomisine katkıda bulunuyoruz. Biz 3 yıldır bu projeyi deniyoruz. İyi bir noktaya geldik. Ben en kısa sürede tüm yerel ve ulusal marketlere bu işin tekniğini anlatacağım. Güzel bir uygulama. Outlet manav ile fire oranı düşecek. Oldukça ekonomik fiyatlarla meyve ve sebzeye de vatandaşlar ulaşmış oluyor. Taze ürünlerde herkes stok yönetimini iyi yapacak çünkü gıda israfını önlemek bir milli görevdir. 15 kilo muz satılacak yerde tezgaha 50 kilo muz koyarsan ertesi gün yarısı çöpe gider. Sosyal medyada sıkça karşılaşıyoruz. Çok sayıda ürün çöpe gidiyor. Bu ürünleri raporlayıp bakanlığın önüne koyuyorlar. Böyle bir şey olamaz. Market işini yönetemiyorsanız yönetenlerden yardım isteyeceksiniz. Meyve sebze bölümlerini yönetemiyorlar. Biz nasıl bazı konularda onlardan ders alıyorsak. Onlarda yerel marketlerden ders alacaklar. Ulusallar bu işi yapamıyorsa gelsinler fire noktasında yol gösterelim” ifadelerini kullandı.